Historia
Mazowiecki Teatr Muzyczny im. Jana Kiepury w Warszawie powstał w kwietniu 2005 roku, dzięki decyzji Sejmiku Województwa Mazowieckiego. W pierwszych latach swojej działalności nazywany był „Operetką” i ten gatunek sceniczny był od początku szczególnie bliski twórcom związanym z teatrem. Z powstaniem i rozwojem Mazowieckiego Teatru Muzycznego nierozerwalnie związana jest postać Włodzimierza Izbana - śpiewaka, pomysłodawcy i pierwszego dyrektora instytucji. To dzięki jego determinacji i sile mieszkańcy Warszawy dostali ponownie szansę na oglądanie utworów operetkowych. Po odejściu Włodzimierza Izbana, w okresie od kwietnia 2015 r. do października 2016 r., obowiązki dyrektora teatru pełniła wybitna śpiewaczka operowa – Alicja Węgorzewska. Obecnie (od października 2016 r.) dyrektorem teatru jest Iwona Wujastyk.
ZEMSTA NIETOPERZA
Mazowiecki Teatr Muzyczny działalność atystyczną rozpoczął premierą „Zemsty nietoperza” J. Straussa, w reżyserii Andrzeja Strzeleckiego. Przedstawienie zaprezentowano w Sali Kongresowej, a w jego obsadzie znaleźli się m.in. Iwona Hossa (Rosalinda), Paweł Skałuba (Eisenstein) Marzanna Rudnicka (Adela), a w roli Froscha wystąpił Jan Machulski. Z okazji inauguracji działalności teatru wydano także album płytowym z pierwszym w Polsce pełnometrażowym zapisem operetki wykonywanej w języku polskim. Kierownictwo muzyczne nad całością objął Jerzy Maksymiuk, a w nagraniu wzięło udział 120 artystów – wybitni soliści, Chór Opery Narodowej oraz Polska Orkiestra Radiowa. „Zemstę nietoperza" zaprezentowano w największych miastach Mazowsza.
Kolejnymi premierami teatru były klasyczne utwory gatunku operetkowego. Reżyserię „Wesołej wdówki” F. Lèhara powierzono Andrzejowi Strzeleckiemu (premiera 11 grudnia 2006 roku). W spektaklu Strzeleckiego wystąpili utalentowani śpiewacy: Urszula Piwnicka (Hanna Glawari), Artur Ruciński (Daniło), Dariusz Stachura (Camilo). Rolę ambasadora Mirko Zety przyjął Krzysztof Tyniec, a Bogdan Łazuka stworzył niezapomnianą kreację Niegusa. Reżyserowi, dla którego najważniejszym tworzywem przedstawienia pozostała muzyka oraz młodzi śpiewacy, udało się uchwycić i wyeksponować to, co w utworze Lèhara jest ponadczasowe – połączenie klasycznego, lekkiego wiedeńskiego wdzięku z romansem i flirtem. Scenografię do przedstawienia zaprojektował Marek Chowaniec. „Miast typowo operetkowych rekwizytów i mebli tchnących starociami, pojawiają się elementy scenograficzne, które tworzą na pustej scenie aktorzy” – chwalił pomysł i odwagę scenografa Stefan Drajewski, recenzent Głosu Wielkopolskiego.
W pierwszych sezonach artystycznych publiczności zaproponowano także przedstawienia w reżyserii Márty Mészáros: „Księżniczkę czardasza” (2006) i „Hrabinę Maricę” (2008) I. Kálmána oraz muzyczną opowieść o przyjaźni wielkich artystek – „Édith i Marlene”. Márta Mészáros, znana reżyserka filmowa, nie była wcześniej kojarzona z operetkami, dlatego zapowiedzi o jej pracy dla Mazowieckiego Teatru Muzycznego przyjmowane były z niedowierzaniem. Wszystkim zdziwionym artystka odpowiadała na łamach mediów: „Nie rozumiem, dlaczego w Polsce operetka traktowana jest jako sztuka niższa. Operetkowy teatr w Budapeszcie ma wieloletnią, wspaniałą tradycję i prowadzony jest na bardzo wysokim poziomie. Pojawiają się w nim też wspaniali aktorzy dramatyczni, którzy dodają szczególnego wymiaru tym przedstawieniom”. W wyreżyserowanych przez Mészáros dla Mazowieckiego Teatru Muzycznego spektaklach zagrali m.in. Jan Nowicki, Grażyna Szapołowska, Bogdan Łazuka. W obu operetkach reżyserka akcentowała raczej humor i ironię obecną w klasycznych tekstach, w mniejszym stopniu skupiając się na sentymentalizmie i nadmiernej uczuciowości.
Ważnym elementem bogatej działalności Mazowieckiego Teatru Muzycznego im. Jana Kiepury była zawsze i pozostaje nadal organizacja koncertów, prezentujących różne gatunki i style muzyczne. Teatr jest kreatorem i organizatorem kilku ważnych wydarzeń muzycznych, które stały się rozpoznawalnymi „markami” artystycznymi. To: Koncert Noworoczny Mazowieckiego Teatru Muzycznego oraz gala rozdania Teatralnych Nagród Muzycznych im. Jana Kiepury, a od 2016 roku także Królewski Koncert w Dniu Kobiet.
Koncerty Noworoczne
Organizowane od 2005 roku Koncerty Noworoczne nawiązują bezpośrednio do słynnych Koncertów Noworocznych Wiedeńskich Filharmoników, od których różni je jednak udział śpiewaków. Prezentowane od kilku lat w Filharmonii Narodowej, Koncerty Noworoczne są jednymi z najważniejszych wydarzeń artystycznych stolicy. Dotychczas wystąpili w nich m.in. Alicja Węgorzewska, Paweł Skałuba, Wiesław Ochman, Leszek Skrla, Robert i Wojciech Gierlachowie, zespół wokalny Affabre Concinui, Salvatore Licitra z Metropolitan Opera, Vittorio Vitelli z mediolańskiej La Scali, Angelo Antonio Poli z Opery drezdeńskiej, Luz del Alba z Urugwaju, Katja Reichert i Jenk Bieck z Volks Opera w Wiedniu, soliści Teatru Maryjskiego w Sankt Petersburgu, Jose Cura, Iryna Zhytynska, Ildebrando D'Arcangelo (po raz pierwszy w Polsce), Leonardo Capalbo, Joanna Moskowicz, Vadim Brodski i wielu innych wybitnych artystów.
Teatralne Nagrody Muzyczne
Galowe koncerty, wieńczące każdą edycję konkursu Teatralne Nagrody Muzyczne im. Jana Kiepury. Konkurs ten organizowany jest od 2006 roku i ma zasięg ogólnopolski. To jedyne wydarzenie tego rodzaju, które łączy środowisko teatrów muzycznych w całym kraju. Ideą przewodnią projektu jest nagradzanie najwybitniejszych polskich twórców działajacych w przestrzeni teatralno–muzycznej. Każdego roku Kapituła konkursu przyznaje nagrody w kilkunastu kategoriach, statuetkami z wizerunkiem patrona Teatru – Jana Kiepury – wyróżniając m.in. najlepszych śpiewaków operowych i wokalistów musicalowych, tancerzy, choreografów, scenografów, dyrygentów i reżyserów, a także twórców plakatów teatralnych.
Królewskie Koncerty w Dniu Kobiet
Królewskie Koncerty w Dniu Kobiet są organizowane co rok, 8 marca na Zamku Królewskim w Warszawie. Podczas tych wyjątowych spotkań muzycznych prezentowany jest zawsze inny, starannie dobrany repertuar. Formuła koncertów zakłada łączenie występów śpiewaków operowych i musicalowych, z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej pod batutą wybitnego dyrygenta. Wystąpili w nich dotychczas: Sławomir Naborczyk, Daniel Mirosław, Jakub Wocial, Krzesimir Dębski, Maciej Zakościelny, Vadim Brodski, Arnold Rutkowski, Andrzej Lampert, Damian Aleksander, Wojciech Gierlach, Grzegorz Bożewicz.
Wydawnictwa płytowe
W dorobku fonograficznym Teatru znajduje się siedem albumów. Dwa wydawnictwa: „Polscy tenorzy pamięci Jana Kiepury” i „Muzyka polskiego baroku”, były nominowane do nagrody „Fryderyka”.
Ostatnim wydawnictwem płytowym Mazowieckiego Teatru Muzycznego jest dwupłytowy zapis XII Koncertu Noworocznego z 1 stycznia 2017 r., do którego dołączona została płyta DVD. Na nagraniu można usłyszeć i zobaczyć wybitnych śpiewaków operowych i instrumentalistów: Edytę Piasecką, Marcelinę Beucher, Krystiana Krzeszowiaka, Wojciecha Sokolnickiego, Marcina Bronikowskiego, Szymona Kobylińskiego, Annę Wandtke, Bogdana Kierejszę, Daniela Wnukowskiego i Grzegorza Bożewicza. W czasie XII Koncertu Noworocznego Dyrekcję Orkiestry Mazowieckiego Teatru Muzycznego objęli Piotr Sułkowski i Jerzy Maksymiuk. Maksymiuk tego wyjątkowego wieczoru został także uhonorowany medalem „Pro Masovia”.
Mazowiecki Teatr Muzyczny na Mazowszu
W latach 2010–2019 przestrzenią działalności Mazowieckiego Teatru Muzycznego im. Jana Kiepury była także Bielańska Scena Kameralna, której działalność zainaugurowano w Międzynarodowy Dzień Teatru 27 marca monodramem Dominiki Ostałowskiej „Chopin – muzyka i miłość” (reż. Włodzimierz Izban).
Mazowiecki Teatr Muzyczny dokłada starań, by zgodnie ze swoją misją, być jak najczęściej obecnym poza granicami Warszawy. Realizacją tej idei jest m.in. projekt cyklu koncertów pod wspólnym tytułem „Brunetki, Blondynki...”, który Teatr prezentuje na scenach niemal całego Mazowsza.
Od 2016 roku ważną muzyczną propozycją Mazowieckiego Teatru Muzycznego są „Królewskie Koncerty w Dniu Kobiet”, organizowane zawsze 8 marca w Sali Wielkiej Zamku Królewskiego w Warszawie. Podczas tych wyjątowych spotkań muzycznych prezentowany jest co roku inny, starannie dobrany repertuar. Formuła koncertów zakłada łączenie występów śpiewaków operowych i musicalowych, z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej pod batutą wybitnego dyrygenta. Królewskie Koncerty w Dniu Kobiet przez kilka lat stały się wiarygodną i dobrze rozpoznawalną marką muzyczną na artystycznej mapie Warszawy.
Mazowiecki Teatr Muzyczny współorganizował wraz z Best Art Concept Sebastiana Wypycha festiwal „Wisłostrada Sztuki”, organizowany w ramach obchodów Roku Rzeki Wisły. W czasie Festiwalu, który odbywał się od czerwca do połowy września 2017 roku, mazowiecka i warszawska publiczność mogła uczestniczyć w koncertach i warsztatach muzycznych, przybliżających mieszkańcom Mazowsza muzykę klasyczną i jazzową.
Teatr jest również współproducentem cyklu programów, emitowanych w TVP3 Warszawa pt. „Mistrzowie”. Są to spotkania z ważnymi postaciami polskiej kultury, o znaczącym dorobku artystycznym. Projekt ten nawiązuje do realizowanych z dużym powodzeniem w ubiegłych latach „Wieczorów Mistrzów”, których pomysłodawcą był pierwszy dyrektor Mazowieckiego Teatru Muzycznego - Włodzimierz Izban.
W 2018 roku miała miejsce kolejna premiera teatru. Po „Księżniczkę czardasza” Kalmana sięgnął uznany reżyser światowej sławy – Michał Znaniecki. Zaproszenie do stworzenia mazowieckiej „Księżniczki czardasza”, obok reżysera, przyjęli znakomici realizatorzy i artyści, na co dzień tworzący i występujący na wielu światowych scenach. Kierownictwo muzyczne objął Rafał Kłoczko, scenografię, gotową do odwiedzenia wielu scen na Mazowszu, zaprojektował Luigi Scoglio, kostiumy – Magdalena Dąbrowska, za choreografię odpowiadała Inga Pilchowska, a za przygotowanie chóru Dariusz Zimnicki.
W 2018 roku Mazowiecki Teatr Muzyczny im. Jana Kiepury zaprosił widzów, z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości oraz 20-lecia Samorządu Województwa Mazowieckiego, na cykl koncertów pt. „Mazowsze w sercu Niepodległej”. W programie koncertów znalazły się najpiękniejsze, najbardziej charakterystyczne i znaczące dla ostatnich 100 lat utwory polskiej literatury muzycznej, a także fragmenty utworów literackich. Koncert wyreżyserował Tomasz Gęsikowski, aktor filmowy i teatralny, który jednocześnie prowadził wydarzenie. Kierownictwo muzyczne nad projektem objął kompozytor, aranżer, obecny na polskiej scenie muzycznej od ponad 70 lat – Zbigniew Rymarz. Podczas koncertów występowali: Tomasz Gęsikowski, Izabella Bukowska-Chądzyńska, Stanisław Górka, Wojciech Machnicki, Artur Gotz oraz Krzysztof Kryształ, a towarzyszył im zespół muzyczny. W sezonie artystyczny 2019/2020 nazwę projektu poszerzono i obecnie brzmi ona „Mazowsze w sercu Wolnej Niepodległej”.
WŁASNA SCENA
Od czerwca 2019 roku, dzięki staraniom obecnej dyrektor – Iwony Wujastyk, Teatr ma swoją stałą siedzibę – budynek dawnego Kina Praha. To tutaj, w 2020 roku, odbyły się 4 premiery, które zainaugurowały działalność sceny teatralnej w nowej siedzibie: „Zakochani w operetce” - jubileuszowy cykl widowisk, będących swoistą mozaiką łączącą elementy koncertu z prezentacją fragmentów znanych operetek europejskich i polskich twórców; „Awantura w mollDurze” – muzyczny spektakl familijny, pełen kolorów i dynamiki, z morałem, uczący tolerancji i akceptowania inności; „Jak się kochamy w domu?” - muzyczny komediodramatu o potrzebie i pragnieniu bliskości, o miłości; „Koń by też pisał wiersze, gdyby dać mu sto złotych” - spektakl słowno-muzyczny według poezji Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.
Sezon 2020/2021 otworzyła polska prapremiera sztuki autorstwa Stephena Dolginoffa pt.: „Thrill me. Historia Leopolda i Loeba” - to mrożący krew w żyłach musical, którego punktem wyjścia jest historia legendarnego duetu, który w latach 20. popełnił jedną z najgłośniejszych zbrodni XX wieku. Na zakończenie sezonu Teatr wystawił operetkowo-musicalowy spektakl pt.: „Błękitny zamek” - wzruszającą historię o tęsknocie, samotności, o marzeniach, na motywach powieści Lucy Maud Montgomery, z niespotykaną w dzisiejszych teatrach muzyką Romana Czubatego.
W obecnym, XVII sezonie artystycznym Teatr zrealizował wyjątkową produkcję teatralną, polską prapremierę muzycznego spektaklu familijnego, opartego na motywach XVIII-wiecznej, mazowieckiej legendy mówiącej o tragicznych dziejach liwskiego kasztelana – Marcina Kuczyńskiego i jego żony Ludwiki - „Żółta Dama – legenda muzyczna”.
Obok bogatej oferty wydarzeń teatralnych i muzycznych, Teatr kontynuuje działalność Kina Praha utrzymując klimat studyjnych seansów filmowych.